آسیاب ادویه‌جات، چه از نوع دستی و چه برقی، یکی از ابزارهای کلیدی در آشپزخانه برای آزاد کردن عطر و طعم واقعی ادویه‌ها است. تمیز کردن و نگهداری صحیح این دستگاه نه تنها به حفظ بهداشت و جلوگیری از تداخل طعم‌ها کمک می‌کند، بلکه باعث افزایش طول عمر و کارایی آن نیز می‌شود. در این راهنمای جامع، به صورت مرحله به مرحله روش‌های تمیز کردن انواع آسیاب، از بین بردن بوهای ماندگار و نکات مهم برای نگهداری بهتر را شرح می‌دهیم.
مراحل تمیز کردن انواع آسیاب
تمیز کردن آسیاب باید با توجه به نوع آن (دستی یا برقی) و جنس قطعات صورت گیرد. مراجعه به دفترچه راهنما بهترین روش مراقبت از دستگاه است اما می‌توان مراحل زیر را هم برای نظافت و حفظ کارایی آسیاب در نظر گرفت.
الف) تمیز کردن آسیاب برقی ادویه (تیغه‌ای)
این نوع آسیاب‌ها که شباهت زیادی به آسیاب قهوه دارند، برای پودر کردن ادویه‌های خشک استفاده می‌شوند.
- مرحله اول: تخلیه و پاک‌سازی اولیه
- دستگاه را از برق بکشید.
- درب آسیاب را باز کرده و با یک برس کوچک و نرم یا فرچه شیرینی‌پزی، باقی‌مانده پودر ادویه را از محفظه و تیغه‌ها پاک کنید. می‌توانید دستگاه را برعکس کرده و به آرامی به پشت آن ضربه بزنید تا ذرات باقی‌مانده خارج شوند.
- مرحله دوم: تمیز کردن عمیق با برنج خام
- یک مشت (حدود ۱/۴ فنجان) برنج خام و نپخته را داخل محفظه آسیاب بریزید.
- درب دستگاه را بسته و آن را برای حدود ۳۰ تا ۶۰ ثانیه روشن کنید تا برنج کاملاً پودر شود. دانه‌های برنج با جذب روغن‌ها و ذرات باقی‌مانده ادویه‌ها، محفظه داخلی و تیغه‌ها را به خوبی تمیز می‌کنند.
- پودر برنج را خالی کنید. مشاهده خواهید کرد که رنگ آن به دلیل جذب بقایای ادویه‌ها تغییر کرده است.
- مرحله سوم: پاک‌سازی نهایی
- دوباره با برس یا یک دستمال کاغذی خشک، پودر برنج باقی‌مانده را از داخل محفظه تمیز کنید.
- با یک دستمال نرم و کمی مرطوب (نه خیس) داخل محفظه و تیغه‌ها را به آرامی پاک کنید.
- درب دستگاه را نیز با آب گرم و مایع ظرفشویی بشویید و کاملاً خشک کنید.
نکته مهم: هرگز بدنه اصلی و موتور آسیاب برقی را زیر آب نگیرید یا در آب فرو نبرید.
ب) تمیز کردن آسیاب دستی ادویه (چرخشی یا هاون)
آسیاب‌های دستی معمولاً از جنس چوب، فلز یا سرامیک ساخته می‌شوند و تمیز کردن آن‌ها ساده‌تر است.
- مرحله اول: جداسازی قطعات
- تا حد امکان، قطعات آسیاب را از هم جدا کنید. این کار به شما امکان دسترسی به تمام بخش‌ها را می‌دهد.
- مرحله دوم: پاک کردن ذرات خشک
- با استفاده از یک برس خشک، تمام ذرات و پودر ادویه را از قطعات مختلف، به خصوص از بین شیارهای بخش آسیاب‌کننده، پاک کنید.
- مرحله سوم: شستشو (در صورت لزوم)
- اگر جنس آسیاب شما فلزی، سرامیکی یا شیشه‌ای است، می‌توانید قطعات جدا شده را با آب گرم و مقدار کمی مایع ظرفشویی بشویید. سپس آن‌ها را به خوبی آبکشی کرده و کاملاً خشک کنید. باقی ماندن رطوبت می‌تواند باعث زنگ‌زدگی قطعات فلزی شود.
- برای آسیاب‌های چوبی، از شستشو با آب خودداری کنید، زیرا چوب آب را جذب کرده و ممکن است ترک بخورد. به جای آن، از یک پارچه تمیز و کمی مرطوب برای پاک کردن سطوح استفاده کنید و بلافاصله آن را خشک نمایید.
روش‌های از بین بردن بوی ادویه‌ها از دستگاه
گاهی پس از آسیاب کردن ادویه‌هایی با عطر تند مانند زیره، میخک یا هل، بوی آن‌ها در دستگاه باقی می‌ماند و ممکن است بر طعم ادویه‌های بعدی تأثیر بگذارد. برای رفع این مشکل از روش‌های زیر استفاده کنید:
- استفاده از برنج خام: همانطور که در بخش تمیز کردن آسیاب برقی گفته شد، آسیاب کردن مقداری برنج خام یکی از مؤثرترین روش‌ها برای جذب بوهای ماندگار است.
- استفاده از نان خشک: چند تکه نان کاملاً خشک و بیات را در آسیاب پودر کنید. نان نیز مانند برنج، روغن‌ها و بوهای باقی‌مانده را به خود جذب می‌کند.
- استفاده از جوش شیرین و سرکه (برای قطعات قابل شستشو):
- برای قطعات جداشدنی و قابل شستشوی آسیاب (مانند درب یا محفظه‌های شیشه‌ای)، می‌توانید خمیری از جوش شیرین و آب تهیه کرده و سطوح را با آن پاک کنید. اجازه دهید چند دقیقه بماند و سپس آبکشی کنید.
- همچنین می‌توانید این قطعات را در محلول آب و سرکه سفید (به نسبت مساوی) برای مدتی کوتاه خیسانده و سپس بشویید و کاملاً خشک کنید. توجه: این روش برای بدنه اصلی آسیاب برقی یا قطعات چوبی مناسب نیست.
نکات افزایش طول عمر دستگاه
با رعایت چند نکته ساده می‌توانید عمر مفید آسیاب ادویه خود را به میزان قابل توجهی افزایش دهید.
- تمیز کردن فوری پس از هر بار استفاده: اجازه ندهید روغن و ذرات ادویه‌ها برای مدت طولانی در دستگاه باقی بماند. یک پاک‌سازی سریع با برس پس از هر بار استفاده، از سخت شدن بقایا جلوگیری می‌کند.
- خشک نگه داشتن دستگاه: رطوبت دشمن اصلی آسیاب‌ها، به ویژه مدل‌های برقی و دارای قطعات فلزی است. همیشه از خشک بودن ادویه‌ها قبل از آسیاب کردن و همچنین خشک بودن کامل قطعات پس از شستشو اطمینان حاصل کنید.
- عدم استفاده از مواد نامناسب: از آسیاب ادویه برای خرد کردن مواد روغنی (مانند بذرهای کتان یا مغزیجات چرب) یا مواد مرطوب استفاده نکنید، مگر اینکه دستگاه شما مشخصاً برای این کار طراحی شده باشد. این مواد می‌توانند به موتور فشار آورده و تمیز کردن دستگاه را بسیار دشوار کنند.
- جلوگیری از پر کردن بیش از حد مخزن: همیشه مخزن آسیاب را تا حد توصیه‌شده (معمولاً تا دو سوم ظرفیت) پر کنید. پر کردن بیش از حد، به موتور فشار می‌آورد و باعث می‌شود ادویه‌ها به صورت یکنواخت پودر نشوند.
- دادن استراحت به دستگاه: در استفاده از آسیاب برقی، به صورت پالس‌های کوتاه و با فواصل زمانی چند ثانیه‌ای کار کنید. کار کردن مداوم و طولانی‌مدت می‌تواند باعث داغ شدن بیش از حد موتور و استهلاک آن شود.
- نگهداری در جای مناسب: آسیاب را در مکانی خشک، خنک و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری کنید.
دستگاه آسیاب ادویه
با دستگاه آسیاب ادویه بکردانه، ادویه‌جات خود را به پودر تبدیل کنید و از مزایای صرفه‌جویی در انرژی بهره‌مند شوید.
جزئیات بیشتر